Ukraińskie wojska dronowe – ocena działania przez ukraińskie dowództwo

Nowy szef ukraińskich Wojsk Bezpilotowych Systemów Latających, mjr Robert „Madziar” Browdi, opracował specjalną tabelę oceny operatorów dronów, która motywuje jednostki dronowe.

Mjr Robert „Madziar” Browdi był przed wojną ekonomistą, który ukończył Uniwersytet Użgorodzki w Użgorodzie, czyli mieście z którego pochodził, na południowym Zakarpaciu. Wywodzący się z węgierskiej mniejszości w Ukrainie „Madziar”, jaki pseudonim sobie obrał, był przed wojną niezwykle skutecznym biznesmenem działającym w branży budowlanej, a następnie rolnej – zajmował się eksportem zboża. 7 lutego 2022 r., w obliczu rosyjskiej agresji, wstąpił do Wojsk Obrony Terytorialnej, zostając dowódcą plutonu w 206. Batalionie OT wystawionym przez 241. Brygadę OT (kijowską). Sam batalion jednak włączono w skład 28. Brygady Zmechanizowanej im. Ricarow Zimowogo Pochodu. Jako dowódca plutonu piechoty walczył pod Kijowem, w Buczy i Irpieniu. W tym czasie zaczął on myśleć, że można zrobić więcej wykorzystując drony. Ukraińskie wojska samorzutnie zaczęły kupować na Aliexpress relatywnie tanie drony DJI Mavic, które używano do rozpoznania i obserwacji pola walki, a nawet do korygowania ognia artylerii. „Madziar” za zgodą dowództwa sformował grupę wyposażoną nie tylko w drony rozpoznawcze, ale też w tzw. bombodrony, zrzucające ładunki bojowe na wojska przeciwnika. Tak powstała Grupa „Ptaki Madziara”. W czasie walk o Bachmut od grudnia 2022 r. grupa ta stała się bardzo popularna, a sam Robert Browdi awansował na kolejne stopnie wojskowe, a grupa w 2023 r. stała się kompanią systemów bezpilotowych. Kiedy jego grupę przekształcono w 414. Batalion Powietrznych Systemów Bezpilotowych w styczniu 2024 r., „Madziar” był już kapitanem. W czerwcu 2024 r. batalion rozwinięto w 414. Pułk Powietrznych Bezpilotowych Systemów Latających, a w grudniu 2024 r. pułk przeformowano w brygadę dowodzoną przez mjra Browdi. W 2025 r., wyróżniony najwyższym odznaczeniem Bohatera Ukrainy, mjr Browdi został wyznaczony na szefa Wojsk Bezpilotowych Systemów Latających Ukrainy, którą funkcję pełni do dziś.

Na tym stanowisku opracował on tabelę w myśl której oceniani są operatorzy dronów z poszczególnych jednostek, a suma tych punktów to ocena całej jednostki. W ten sposób układany jest ranking jednostek pod względem efektywności, dzięki czemu wiadomo, które jednostki trzeba kierować do walki na głównych kierunkach, a które na mniej wymagających. Oczywiście operatorzy z największą liczbą punktów otrzymują premie i awanse, a ponadto mogą być skierowani do służby w ośrodkach szkolenia by przekazać swoje umiejętności innym, co zwiększa ich szanse na przetrwanie. Co najważniejsze z punktu widzenia dowódców jednostek, punkty wymienia się na drony, kupowane w centralnym systemie pozyskiwania bezpilotowców. Im więcej punktów, tym można dostać lepsze aparaty bezpilotowe, które kosztują więcej punktów, można też mieć ich więcej. Dodatkowo poszczególne brygady, pułki i bataliony organizują zbiórki publiczne, za które sami kupują sobie odpowiednie systemy bezpośrednio od firm które je produkują, albo kupują części, z których warsztaty jednostek sami składają sobie odpowiednie aparaty, według własnego pomysłu.

Sama tabela motywacji też jest bardzo ciekawa. Najwyżej punktowane są trafienia w operatorów dronów. Dlaczego? Ponieważ drony FPV stały się głównym środkiem uderzeniowym w Ukrainie. Odpowiadają one za 49 % strat osobowych (straty za maj 2025 r.). Artyleria powoduje 13,6 % strat, broń strzelecka 11,5 %, broń na pojazdach pancernych (czołgi, bojowe wozy piechoty – też 11,5 % strat, miny – 6,2 %, bomby kierowane zrzucane z samolotów – 3,7 % strat, amunicja krążąca (głównie Lancety) – 3,3 % strat, inne środki bojowe – 1,2 %. Dlatego właśnie eliminowanie wyszkolonych operatorów dronów przeciwnika jest wysoko na liście priorytetów. Za zabicie operatora drona jest 25 punktów, a za zranienie (czasowa eliminacja) – 12 punktów. Na drugim miejscu są żołnierze, za zabicie każdego jest 12 punktów, a za zranienie 8. Za zniszczenie czołgu jest 8 punktów, a za uszkodzenie – 6. Za zniszczoną wieloprowadnicową wyrzutnię rakietową jest 10 punktów, a za uszkodzenie – 8. Za zniszczenie systemu obrony przeciwlotniczej jest 6 punktów, a za uszkodzenie – 4. Dalszych punktów nie ujawniono, ale widać z tego, jakie są priorytety ukraińskiego wojska.

Dla przykładu, dron FPV kosztuje 1,5 punkta, a nocny z kamerą termowizyjną – 4,5 punkta. Prosty obserwacyjny dron „Mołnia” (drony rozpoznawcze, poza obserwacją pola walki, dokumentują też ataki dronów uderzeniowych, a filmy z nich są podstawą do przyznawania punktów) – kosztuje 0,8 punktu. Dobry dron uderzeniowy „Saker Hunter” kosztuje 9,5 punktu, a duży bombodron „Vampire” – 43 punkty.

Michał Fiszer, współpraca Maciej Herman